و خدا بزرگتر از آن است که وصف شود

امام سجاد(ع):

أَيُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِيعُ، الدَّائِبُ السَّرِيعُ

ای آفريده‌ی فرمانبر، اي رونده ی زودگذر

منظور حركت سريع ماه نيست، بلكه گذر سريع است.

وقتي شما در اتاق انتظار نشسته ايد و نفراتي قبل از شما در نوبت هستند، گذر زمان را كند

احساس مي كنيد، به نحوي كه يك ساعت در نظر شما چندين ساعت جلوه مي كند. از آن سو

وقتي داريد به يك سريال جذّاب نگاه مي كنيد، وقتي سريال تمام مي شود احساس مي كنيد

كه خيلي زود تمام شد، در حالي كه زود تمام نشده، بلكه شما احساس مي كنيد كه زمان

با سرعت سپري شده است.

توجّه فرماييد كه زمان، بر چهار گونه است:

1ـ زمان فلسفی

2ـ زمان فيزيكی

3ـ زمان زيستي كه در بدن موجودات زنده وجود دارد و عملكرد دستگاههاي بدن را تنظيم مي كند.

اين زمان روي احساس ما تأثير دارد، ولي زماني تأثيرش را مي فهميم كه عملكرد اين ساعت را به

هم بزنيم؛ مثلاً با بر هم زدن زمان خواب يا غذا خوردن و امثال آن.

4ـ زمان روانشناختی كه مربوط مي شود به احساسات ما.

مثالهايی كه در بالا گفته شد، مربوط بودند به همين زمان روانشناختي.

امام سجّاد(ع) نيز از اين زمان سخن گفته اند.

يعني براي كسي كه روزه گرفتن را دوست دارد و عاشق ماه رمضان است، يك ماه مثل

يك هفته سپري مي شود

و بر عكس، براي آنها كه حال روزه گرفتن ندارند، يك ماه رمضان مثل چندين ماه مي گذرد.